MAFAR, Inilunsad ang BASIL Program sa Maguindanao del Sur at del Norte
COTABATO CITY (Ika-23 ng Abril, 2025) — Inilunsad ng Fisheries Services ng Ministry of Agriculture, Fisheries and Agrarian Reform (MAFAR) ang dalawang araw na Orientation on the Balik Sigla sa Ilog at Lawa (BASIL) Program sa mga bayan ng Datu Saudi Ampatuan, Maguindanao del Sur at Sultan Mastura, Maguindanao del Norte noong ika-15 hanggang ika-16 ng Abril.
Dumalo sa orientation ang mga lokal na opisyal, lider ng komunidad, mga mangingisda, at iba pang kinatawan mula sa iba’t ibang sektor upang palakasin ang partisipasyon ng komunidad sa pangangalaga at rehabilitasyon ng mga ilog at lawa sa lugar.
Bago talakayin ang mismong BASIL Program, sinimulan ang orientation sa isang sesyon ukol sa Gender and Development (GAD). Dito binigyang-diin ang kahalagahan ng pantay na partisipasyon ng kababaihan at kalalakihan sa mga programa sa pangisdaan. Ipinaliwanag kung paano makatutulong ang gender-sensitive na mga hakbang sa mas matagumpay at makatarungang pagpapatupad ng mga proyekto.
Kasunod nito, tinalakay ang papel ng Fisheries Resource Management Division (FRMD), ang pangunahing yunit ng MAFAR sa pamamahala ng yamang-tubig. Ipinaalam sa mga kalahok ang mga tungkulin ng FRMD, gaya ng pagpapatupad ng batas-pangisdaan, pagbibigay ng teknikal na tulong, at pagbuo ng mga programang pangkalikasan.
Matapos ang mga paunang diskusyon, isinagawa ang pangunahing presentasyon tungkol sa Balik Sigla sa Ilog at Lawa Program. Ayon sa MAFAR, layunin ng programang ito na isagawa ang rehabilitasyon, pagbabalik ng sigla, at konserbasyon ng mga ilog at lawa sa bansa.
Sa pamamagitan ng mga eksperto at bukas na talakayan, ipinaliwanag sa komunidad ang mga layunin ng BASIL: ang pagpapanumbalik ng kalinisan ng mga ilog at lawa, pagprotekta sa mga katutubong isda, pagpaparami ng populasyon ng isda sa siyentipikong paraan, at pagtataguyod ng responsableng pangingisda. Bahagi rin nito ang pagtatayo ng mga fish sanctuary na pamamahalaan ng komunidad.
Nagbahagi rin ng mensahe si Macmod Mamalangkap, Ph.D., Director II for Fisheries Operations, na nagpahayag ng kanyang inspirasyon sa suporta ng komunidad:
“We are grateful to have been selected by MAFAR to take part in the BASIL (Balik Sigla sa Ilog at Lawa) program. This initiative, led by the Fisheries sector, is designed to support the recovery and restoration of our rivers and lakes. BASIL’s mission is to bring back the richness and vitality of our freshwater ecosystems,” aniya.
Mainit na tinanggap ng mga residente at opisyal ang programa, at marami ang nagpahayag ng kahandaang bumuo ng mga local monitoring teams, magsagawa ng clean-up drives, at magtaguyod ng mga ordinansang magpoprotekta sa mga katubigan.
Binigyan din ang mga kalahok ng gabay sa teknikal at edukasyonal na bahagi ng programa, tulad ng ecological assessment at pagtukoy sa mga lugar na nangangailangan ng agarang aksyon.
Sa pagtatapos ng orientation, nakabuo na ng mga paunang plano ng aksyon tulad ng site assessment, pagtatanim sa gilid ng ilog (riparian zones), at restocking o pagpaparami ng isda. Magpapatuloy ang pagsasanay at suporta mula sa Fisheries Services upang masigurong tuloy-tuloy at matagumpay ang implementasyon ng programa.
Pinagsama-sama sa BASIL Program ang prinsipyong gender equality, siyensiyang pamamahala sa likas na yaman, at partisipasyon ng mamamayan—kaya’t ito ay isang huwaran ng makatao at sustenableng pangisdaan.
Sa suporta ng MAFAR, ng mga lokal na pamahalaan, at ng taumbayan, muling magbabalik ang sigla ng mga ilog at lawa kasabay ng pagbabalik ng pag-asa at kabuhayan sa mga komunidad na umaasa sa mga ito. (Hasna U. Bacol, BMN/BangsamoroToday)
